Hướng dẫn ôn tập bậc 4

Nội dung bậc 4 bao gồm các nội dung bâc 2, 3 và tập trung thêm vào kỹ thuật xây dựng lò sấy, các tình huống có thể gặp trong quá trình sấy, phương pháp phòng trừ IPM, điều tra sâu bệnh và xác định ngưỡng phòng trừ.
Câu : Trong quá trình sấy có thể xảy ra các hiện tượng sau đây:
- Tăng nhiệt không được hoăc quá chậm
- Nhiệt độ không đồng đều trong lò
- Độ ẩm trong lò quá cao ( tụ nước trên kính quan sát, lá thuốc trong lò đọng nước)
- Sống cọng
Nguyên nhân, hậu quả và cách xử lý.
Trả lời:
1. Tăng nhiệt không được hoăc quá chậm:
- Do độ dốc ống nhiệt chưa đủ( không hút), ống nhiệt bị nghẹt, do gió mạnh thổi thẳng vào ống khói, khí hậu trở lạnh ( về đêm )… (3 điểm)
- Hậu quả kéo dài thời gian sấy, không đảm bảo quy trình sấy, thuốc sau sấy bị nhiễm đen, nâu… hoăc không sấy được. (3 điểm)
- Xử lý: kiểm tra lại hệ thống đường ống nhiệt,tăng độ cao ống khói, che chắn gió cho ống khói nếu có gió mạnh, tăng mạnh lửa… (4 điểm)
2. Nhiệt độ không đồng đều trong lò:
- Cân ống nhiệt chưa đều, hướng gió, cửa hút – cửa thoát (3 điểm)
- Hậu quả: thuốc sau sấy thường có tình trạng không đồng đều ( chổ chết xanh, chổ nâu đen, chổ sống cọng…(3 điểm)
- Xử lý: nếu đang sấy điều chỉnh cửa hút – thoát để tạm cân bằng nhiệt, linh hoạt khi kết thúc giai đoạn ủ vàng , kéo dài giai đoạn trung hỏa cho đến khi các góc có nhiệt độ thấp khô phiến lá, chỉ kết thúc sấy khi kiểm tra các góc nhiệt độ thấp đã khô cọng
Sấy xong kiểm tra lại đường ống nhiệt
Nếu do gió cần tạo vách (di động) để che gió (4 điểm)
3. Độ ẩm trong lò quá cao:
- Kích thước hoặc vị trí cửa thoát hút chưa hợp lý, ép lò, bẻ thuốc khi trời mưa hoăc vừa tưới xong, điều chỉnh cửa thoát-hút không hợp lý (3 điểm)
- Hậu quả: nghiêm trọng - thuốc bị úng, sau sấy hóa đen, dễ nát vụn (3 điểm)
- Xử lý : cân đối hợp lý lượng thuốc lá tươi và công suất lò; nếu phải bẻ lúc trời mưa cần làm cho thuốc khô ráo trước khi vào lò hoặc xử lý giảm độ ẩm giai đoạn tiểu hỏa; điều chỉnh cửa thoát-hút hợp lý nếu cần phải mở tối đa cửa thoát hút để giảm lượng hơi nước trong lò (4 điểm)
4. Sống cọng:
- Thời gian đại hỏa chưa đủ, nhiệt phân bố trong lò không đều, ép lá thuốc quá chặt khi xỏ ghim, xếp sào thuốc quá dầy (3 điểm)
- Hậu quả: lá thuốc ( viền dọc theo gân lá bị biến màu ), xuống cấp; thuốc dễ bị cháy khi bảo quản (3 điểm)
- Xử lý: Cân đối lại ống nhiệt, kiểm tra các góc hay sống cọng trước khi dập lò, khi xỏ ghim đừng ép lá thuốc, vào lò vừa phải, khi ra lò kiểm tra những lá bị sống cọng để riêng sấy lại. (4 điểm)

Câu : Trong quá trình hướng dẫn người nông dân sấy, có thể gặp các tình huống sau:
- Thuốc lá sau sấy có tỷ lệ thuốc màu nâu, đen nhiều
- Thuốc lá sau sấy có tỷ lệ lá chết xanh nhiều
- Thuốc lá sau sấy có màu vằn vện ( nâu, đen, vàng lẫn lộn)
- Thuốc lá sau sấy có màu đỏ gạch ( nhất là các tầng dưới cùng)
Trả lời:
1. Thuốc lá sau sấy có tỷ lệ thuốc màu nâu, đen nhiều:
- Thuốc lá trên đồng ruộng dư đạm, lá quá độ chín, bảo quản lá tươi không tốt ( dập, héo…), từ bẻ lá đến vào lò quá lâu, để thuốc tươi chất đống quá lâu thuốc bị ủ sinh nhiệt …kéo dài giai đoạn ủ vàng quá mức, độ ẩm trong lò không thoát được, để tuột nhiệt trong quá trình sấy …(4 điểm)
- Hậu quả: thiệt hại về cả năng suất và chất lượng(2 điểm)
- Xử lý: Giảm lượng phân N bón cho cây, ngưng tưới nước, phun siêu kaly để cân đối, bẻ lá đúng độ chín, bảo quản lá tươi đúng kỹ thuật, vào lò kịp thời, chú ý độ ẩm trong lò, kết thúc giai đoạn ủ vàng đúng lúc, không để tuột nhiệt trong khi sấy…(4 điểm)

2. Thuốc lá sau sấy có tỷ lệ lá chết xanh nhiều: bẻ lá chưa chín (lá xanh), lá thuốc bị héo không thể chuyển màu, kết thúc giai đoạn ủ vàng sớm…
Hậu quả: công ty không mua thuốc có màu xanh, đen
Xử lý: bẻ lá đúng độ chín, lá thuốc bị héo trên đồng ruộng áp dụng biện pháp hồi ẩm, sấy đúng quy trình kỹ thuật chú ý giai đoạn ủ vàng.

3. Thuốc lá sau sấy có màu vằn vện ( nâu, đen, vàng, xanh lẫn lộn):lá bị bệnh, chất lượng lá thuốc bẻ về không đồng đều, xỏ lá – gác sào không đúng kỹ thuật ( vàng, xanh… ) không đúng vị trí. Xỏ lá ép ghim quá chặt, phân bố sào không hợp lý, nhiệt độ lò không đều…, nhiệt độ tăng giảm bất thường trong quá trình sấy.
Hậu quả: chất lượng thuốc kém
Xử lý: quản lý chặt khâu bẻ lá, xỏ lá, vào lò, kiểm tra độ đồng đều của nhiệt trong lò, sấy đúng quy trình
4. Thuốc lá sau sấy có màu đỏ gạch ( nhất là các tầng dưới cùng):
- Do nhiệt độ giai đoạn đại hỏa vượt quá 75 độ C, đôi khi xảy ra cục bộ ở những đám thuốc trồng trên đất gò mối (3 điểm)
- Chất lượng thuốc giảm, thuốc có mùi đường khét (3 điểm)
- Xử lý: không nâng nhiệt độ lên quá 70 độ C khi sấy (4 điểm)